Józef Czekalski

Józef Czekalski urodził się 28 listopada 1933 r. w Orszewicach w domu Jana i Władysławy Czekalskich[1], wychowywał się z trojgiem rodzeństwa. Do 1958 r. pracował w rodzinnym gospodarstwie. Za namową brata Henryka 3 września 1958 r. rozpoczął pracę w KWK „Wujek” [2], początkowo na stanowisku ładowacza dołowego, kolejno młodszego górnika aż wreszcie górnika[3]. Jak przyszłość pokazała był to jego pierwszy i ostatni zakład pracy[4].

Józef Czekalski był jednym z sześciu górników, którzy zginęli na miejscu w kopalni „Wujek” – 16 grudnia 1981 r. W chwili śmierci miał 48 lat. Trafiły go dwa pociski, jeden w klatkę piersiową (śmiertelny), drugi w lewą stopę[5]. Z karty – zgłoszenia zgonu wiemy, że Józef Czekalski został zastrzelony około godz. 12[6].

Żona Róża Czekalska otrzymała telegram z informacją o śmierci męża – 17 grudnia o godz. 13.50. Jednak o tym, co się stało, pani Czekalska wiedziała już od popołudnia dnia wcześniejszego, kiedy to widziała ciało męża w kopalnianej Stacji Ratownictwa Górniczego[7], w której górnicy złożyli ciała zabitych kolegów.

Pogrzeb Józefa Czekalskiego odbył się 21 grudnia 1981 r. o godz. 13 na cmentarzu parafialnym w Katowicach – Ligocie przy ul. Panewnickiej. Uroczystości „zabezpieczał” patrol w samochodzie oraz 30 funkcjonariuszy operacyjnych z Wydziału Kryminalnego i Przestępstw Gospodarczych KW MO, którzy dysponowali jednym samochodem. W odwodzie był jeszcze jeden batalion mundurowych[8].

29 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę[9]W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981 r., Pomnikiem ku czci Poległych Górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991).


[1] Czekalski Józef, Odpis skrócony aktu zgonu, kopia w zbiorach ŚCWiS, teczka Józef Czekalski.

[2] Ankieta kwestionariusz dot. Józefa Czekalskiego, wypełniona przez córkę Alinę Czekalską-Prokop, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.

[3] Archiwum Centrum Usług Wspólnych, Akta Personalne Józefa Czekalskiego, nr 27054, kopia w ŚCWiS.

[4] Zaświadczenie z Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Zagaju z 28.08.1958 r., ibidem.

[5] Czekalski Józef, Protokół oględzin i sekcji zwłok, Akta sądowe Mariana Okrutnego i 23 in., t. 1, k. 123, IPN Ka 693/1.

[6] Czekalski Józef, Zgłoszenie zgonu, ibidem, k. 20.

[7] Ankieta kwestionariusz dot. Józefa Czekalskiego…

[8] Plan zabezpieczenia uroczystości pogrzebowych na terenie m. Katowic, KWK Wujek – Grudzień-82, IPN Ka 063/154, s. 9-10.

[9] Pismo Kancelarii Prezydenta RP Biuro Kadr i Odznaczeń w Warszawie skierowane do Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach potwierdzające nadanie odznaczenia, Warszawa 03.11.2014r., w zbiorach ŚCWiS.