Odsłoniliśmy tablicę upamiętniającą MKZ
Tablica upamiętniająca działalność Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Katowice w latach 1980-1981 została odsłonięta na ścianie jego siedziby przy ul. Stalmacha 17 w Katowicach (dziś siedziba Związku Górnośląskiego). Uroczystość miała miejsce w sobotę, 16 września 2023 r.
Uroczystość zorganizowały: Stowarzyszenie „Porozumienie Katowickie 1980 r.”, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, a także Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. Patronatem honorowym objął ją premier Mateusz Morawiecki.
Odsłonięcie tablicy poprzedziła Msza św. w kościele pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach. Przewodniczył jej i tablicę poświęcił bp Marek Szkudło. Odsłonięcia dokonali: Jan Cegielski – przewodniczący stowarzyszenia „Porozumienie katowickie 1980 r.”, dr Andrzej Sznajder – dyrektor Oddziału IPN w Katowicach, wiceprezes Związku Górnośląskiego – dr Krystian Węgrzynek, dyrektora Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności – Robert Ciupa.
W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, kościelnych, organizacji związkowych NSZZ „Solidarność” zarówno regionalnych, jak i zakładowych. Obecne były poczty sztandarowe i orkiestra górnicza Polskiej Grupy Górniczej – kopalni „Wujek”.
Zebrani w tym historycznym miejscu odśpiewali hymn narodowy, wysłuchali okolicznościowych przemówień Jana Cegielskiego, dr. Andrzeja Sznajdera, Roberta Ciupy oraz usłyszeli list od przewodniczącego ZR Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” Dominika Kolorza, odczytany przez reprezentującego go Artura Braszkiewicza. Krótki rys historyczny przedstawił dr Jarosław Neja z Oddziału IPN w Katowicach.
Po odsłonięciu tablicy poszczególne delegacje złożyły pod nią wiązanki kwiatów. Osobom zasłużonym dla ufundowania tablicy i zorganizowania uroczystości Jan Cegielski wręczył pamiątkowe dyplomy.
Po części oficjalnej goście obejrzeli wystawę „Porozumienie Katowickie i działalność MKZ Katowice” ustawioną w budynku dawnej siedziby MKZ.
Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność” Katowice powstał we wrześniu 1980 r. z przekształcenia Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego z tymczasową siedzibą w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej – struktury, która pod przewodnictwem Andrzeja Rozpłochowskiego, po zakończeniu strajku w kombinacie podpisała 11 września 1980 r. tzw. porozumienie katowickie. Stały wzrost zasięgu i znaczenia MKZ Katowice, jednej z pięciu regionalnych central „Solidarności” w województwie, spowodował przeniesienie siedziby struktury z Huty Katowice do stolicy województwa. W październiku Zjednoczenie Hutnictwa Żelaza i Stali przekazało do jej dyspozycji willę w centrum Katowic przy ulicy Stalmacha 17. Na początku 1981 r. MKZ Katowice była już największą ponadzakładową organizacją „Solidarności” w województwie katowickim. Po zakończeniu jej działalności w wyniku powołania do życia na I Walnym Zebraniu Delegatów NSZZ „Solidarność” województwa katowickiego zjednoczonego Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, budynek przy Stalmacha 17 pozostawał w dyspozycji jego zarządu. Mieściła się tam m.in. związkowa drukarnia. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. siedziba ta została zajęta przy użyciu siły przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej w ramach operacji wprowadzania stanu wojennego. Zatrzymano wówczas około 30 osób.
Fotografie: IPN Katowice
