Edukacja


Aktualności

Oferta na rok szkolny 2021/2022 uwzględnia aktualny poziom obostrzeń epidemicznych w kraju. Zapraszamy ponownie do korzystania naszych zajęć stacjonarnych, ale także do oferty działań plenerowych (aplikacja mPamięć – POBIERZ).


Sztuka w służbie Pamięci

Cykl warsztatów dla grup szkolnych i uczestników indywidualnych (z opiekunami), towarzyszący realizacji projektu „Sztuka w służbie Pamięci” (WIĘCEJ), dofinansowanego w ramach programu „Narodowa kolekcja sztuki współczesnej” Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Historia w obrazach?… Zapraszamy do niezwykłej podróży w czasy PRL-u opowiadanego przez pryzmat sztuki – z perspektywy twórców i ich dzieł. W roku 1947 Bolesław Bierut deklarował: „Musimy, tak jak we wszystkich innych dziedzinach naszego życia, przejść do planowania także w dziedzinach kultury i sztuki”.  Chociaż blisko dekadę później, w 1956 roku, rozpoczął się oficjalnie proces destalinizacji i poluzowano rygorystyczne oczekiwania zasad socrealizmu jako metody twórczej, to kultura nadal pozostawała politycznie zniewolona na różnych płaszczyznach. W jaki sposób radzili sobie z tym stanem polscy artyści w latach 80. XX wieku? Jak reagowali na najtragiczniejsze wydarzenia, w tym wprowadzenie stanu wojennego czy zabójstwo Grzegorza Przemyka? Jakie treści i emocje społeczeństwa przekazywali w swoich dziełach? Gdzie szukali azylu i przestrzeni twórczej wolności? Czy ich sztuka może być dla nas dokumentacją tamtych czasów? Podczas warsztatów uczestnicy mają niepowtarzalną okazję poznania sztuki jako źródła historycznego. Dowiedzą się również, co było istotą Ruchu Kultury Niezależnej i przykościelnego ruchu wystawienniczego oraz na czym polegał artystyczny bojkot mediów pod hasłem „Głos, który jest milczeniem”.

Warsztaty mogą być realizowane w ramach podstawy programowej z historii, a także historii sztuki. Uzupełnieniem spotkań są infografiki i materiały uzupełniane przez uczestników podczas zajęć.

  • Historia ze sztuki. O sztuce jako źródle historycznym do historii PRL (14-18 lat)
  • Raport z oblężonej galerii. Kultura i jej twórcy w latach 80. w PRL (14-18 lat)
  • Barwy stanu wojennego (14-18 lat)
  • Historia ze sztuki. Wydarzenia historyczne w obrazach (8-13 lat)
  • (Nie)zależni. Artyści w służbie wolności (8-13 lat)
  • Barwy stanu wojennego (8-13 lat)

Istnieje możliwość realizacji zarówno cyklu, jak i pojedynczych zajęć. Warsztaty są bezpłatne.

Miejsce: w siedzibie zamawiającego / szkoły, instytucje / on-line
Terminy: do uzgodnienia
Czas: 45-60 min.
Zapisy: indywidualne ustalenia telefoniczne lub e-mailowe

W okresie nauki zdalnej w szkołach realizujemy również zajęcia w formule on-line. Nauczyciel zobowiązany jest do utworzenia spotkania i  przesłania odpowiedniego linka logowania lub numeru ID do uczniów oraz pracownika ŚCWiS prowadzącego zajęcia. Zajęcia nie są nagrywane. Nauczyciel jest zobowiązany do obecności podczas zajęć i dbania o zachowanie porządku.


Bieg Dziewięciu Górników

Uczestnicy biegu upamiętniają tragedię z 16 grudnia 1981 r. i oddają hołd Dziewięciu Górnikom, zastrzelonym podczas pacyfikacji kopalni „Wujek”. Bieg odbędzie się 16 grudnia 2020 r., w 39. rocznicę pacyfikacji kopalni „Wujek”. Ma on wyjątkowo charakter zamknięty, ze względów epidemicznych w tym roku pobiegnie 9 biegaczy w imieniu setek uczniów szkół podstawowych i średnich, którzy zawsze uczestniczyli w akcji. Mamy nadzieję, że w 2021 roku bieg powróci do pierwotnej, otwartej formuły.

Dzięki scenariuszowi lekcji, przygotowanego we współpracy z jednym z nauczycieli Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Juliusza Słowackiego w Chorzowie, Panem Krystianem Kazimierczukiem, można aktywnie przygotować uczniów do biegu podczas godzin lekcyjnych.
Scenariusz do pobrania za pomocą linku: Scenariusz lekcji – K. Kazimierczuk

Więcej informacji o współpracy ze szkołami: artykuł Moniki Rosińskiej o współpracy z SCWiS

Scenariusz lekcji Moniki Rosińskiej: scenariusz – Stan wojenny w Polsce

Uczestnicy: delegacja 9 uczniów
Miejsce: Finał biegu ma miejsce pod Pomnikiem Krzyżem Poległych Górników w Katowicach
Czas: do godz. 14
Termin: 16 grudnia 2020 r.


Spacery po Katowickiej Hałdzie – przykopalnianej dzielnicy Katowic / przestrzeń pamięci

Grupom zorganizowanym proponujemy spacery z przewodnikiem po najbliższej okolicy kopalni „Wujek” w Katowicach. Jest to nie tylko ciekawy przykład dzielnicy podporządkowanej pod jeden duży zakład przemysłowy ale przede wszystkim miejsce noszące wiele śladów bohaterskiej walki o godność, sprawiedliwość i wolność Polaków. Wymowny Pomnik – Krzyż jest centralnym punktem przestrzeni pamięci ale nie jedynym! W trakcie spaceru uczestnicy odwiedzają kilka mniej znanych miejsc pamięci. Jedne są symboliczne, inne są realnym dowodem przeszłości. Uczestnicy odwiedzając kolejne punkty spaceru dowiadują się o powstaniu „Solidarności” w kopalni „Wujek”, przebiegu tragicznego strajku 13-16 grudnia 1981 r. oraz o pamięci tej tragedii w latach kolejnych.

Uczestnicy: grupy do 30 osób
Miejsce: Katowice – Brynów, dokładne miejsce zbiórki do uzgodnienia
Czas: do 2 h (wariant 2,5 km), do 3 h (wariant 4,5 km z Parkiem Kościuszki i wieżą spadochronową)
Terminy: od wiosny do jesieni


Relacje świadków w internecie!

Na naszej stronie internetowej  zamieszczamy relacje świadków historii. Udało nam się porozmawiać z jednymi z najważniejszych przedstawicieli opozycji antysystemowej lat 80. Wśród nich znaleźli się nie tylko „szeregowi” członkowie Solidarności, ale też z przywódcy legalnej jak i podziemnej Solidarności (władz lokalnych i z Komisji Krajowej). Ich relacje mogą być wykorzystywane podczas lekcji historii czy wiedzy o społeczeństwie.

Relacje można oglądać tutaj.


Plakaty edukacyjne dla szkół

Aktualnie rozdajemy bezpłatnie dwa zestawy plakatów edukacyjnych:

  1. Z okazji 100-lecia plebiscytu na Górnym Śląsku, przygotowaliśmy dla szkół plakat stanowiący reprint mapy z 1921 roku ukazującej wyniki głosowania, wraz z obszernym komentarzem historycznym.
  2. Plakaty poświęcone stanowi wojennemu i pacyfikacji kopalni „Wujek” w Katowicach.

Odbiór, po wcześniejszym zamówieniu, w trakcie imprez organizowanych przez Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. Po odebraniu plansze przechodzą dożywotnio na własność szkoły.

Plansze są także dostępne na naszej stronie internetowej w zakładce Do pobrania -> Edukacja, z możliwością samodzielnego wydruku.


Gra terenowa ,,Zakup kontrolowany”

Uczestnicy podzieleni na grupy przeniosą się w realia PRL, w których będą mieli za zadanie zdobycie wszystkich zakupów z listy zrobionej przez mamę. Tylko wiedza, refleks i spryt umożliwią wygraną – kto pierwszy, ten lepszy!

Uczestnicy: grupy do 30 osób
Miejsce: przestrzeń pamięci wokół Pomnika-Krzyża w Katowicach-Brynowie
Czas: około 1 godziny
Terminy: od wiosny do jesieni


Trzecie powstanie na planszówce

W roku obchodów stulecia przyłączenia części Górnego Śląska do Polski proponujemy lekcję historyczną w nowej formule. Spotkanie obejmuje wprowadzenie historyczne w oparciu o infografiki oraz filmy archiwalne dotyczące powstań śląskich. Zasadniczą częścią lekcji jest nauka i rozgrywka w grę planszową TRZECIE POWSTANIE 1921, w sposób nowatorski i syntetyczny przybliżającą tytułową tematykę.

Uczestnicy: grupy maksymalnie 30 osób
Wiek uczestników: od klasy VII szkoły podstawowej, szkoły średnie
Terminy: do uzgodnienia
Miejsce: ŚCWiS
Czas trwania: 1,5 – 2 godziny
Zapisy: jaroslaw.krajniewski@scwis.pl

Warsztaty „Konspirator”

Farba drukarska, powielacz… „Solidarność”! Warsztaty „Konspirator” zabiorą dzieci do „podziemnej” drukarni, gdzie zapoznają się z warunkami pracy opozycyjnej w latach 80.
Dla uczniów jest to jedyna w swoim rodzaju możliwość zapoznania się z realiami działalności opozycyjnej w latach 80. W czasie warsztatów dzieci będą miały możliwość przygotowania, a także wydrukowania swojej własnej „bibuły”.

Uczestnicy: uczniowie szkół podstawowych
Miejsce: Śląskie Centrum Wolności i Solidarności
Czas: około 45 min.
Terminy: indywidualne – tel.: 32 6012108 / e-mail: biuro@scwis.pl


Uczymy Pamięci – lekcje i warsztaty edukacyjne

Oferta edukacyjna Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności została przygotowana z myślą o grupach zorganizowanych uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zajęcia są niepowtarzalną okazją do skorzystania z wiedzy historyków: zarówno pracowników ŚCWiS, jak i naukowców badających dzieje Polski i Śląska w XX wieku, a przede wszystkim historię „Solidarności”, stanu wojennego oraz pacyfikacji kopalni „Wujek” w 1981 roku. Tematy lekcji umożliwiają ich wykorzystanie w ramach realizacji podstawy programowej nie tylko z historii, ale również języka polskiego czy historii sztuki.

Grupy wybierające się na wystawę stałą i liczące ponad 20 osób muszą zostać podzielone. W takiej sytuacji wskazana organizacja zajęć edukacyjnych dla części grupy oczekującej na swoją kolej, dzięki czemu uczniowie efektywne wykorzystują czas w naszej instytucji.

W okresie nauki zdalnej w szkołach realizujemy również zajęcia w formule on-line. Nauczyciel zobowiązany jest do utworzenia spotkania i przesłania odpowiedniego linka logowania lub numeru ID do uczniów oraz pracownika ŚCWiS prowadzącego zajęcia. Zajęcia nie są nagrywane. Nauczyciel jest zobowiązany do obecności podczas zajęć i dbania o zachowanie porządku.

Tematy lekcji dla szkół podstawowych:

  • Powstania śląskie (kl. 7–8)
  • Czworonożni przyjaciele (kl. 4)
  • Papież Jan Paweł II (kl. 4 i kl. 8)
  • Przełomy PRL: ’56, ’68, ’70, ’76 (kl. 8)
  • Bohaterowie „Solidarności” (kl. 4, kl. 8)
  • Porozumienia sierpniowe (kl. 8)
  • „Pomożecie…?” Dekada Edwarda Gierka 1970-1980 (kl. 8)

Tematy lekcji dla szkół ponadpodstawowych:

  • Instytucja plebiscytu na przykładzie Górnego Śląska w 1921 roku
  • Jan Paweł II i jego wpływ na przemiany w Polsce
  • Żołnierze niezłomni
  • Ruch społeczny „Solidarność” w regionie i w kraju
  • Opozycja polityczna PRL
  • Zakazani literaci
  • Film wobec cenzury
  • Wybory czerwcowe 1989 r.
  • Inwigilacja w PRL
  • Mniejsze zło? Przyczyny i skutki wprowadzenia stanu wojennego w Polsce
  • „Pomożecie…?” Dekada Edwarda Gierka 1970–1980
  • Wojna czy pokój? W poszukiwaniu tożsamości na pograniczach Europy Środkowo-Wschodniej

Uczestnicy: uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych
Miejsce: siedziba ŚCWiS / on-line
Terminy: do uzgodnienia
Czas: 45 – 60 min. / zajęcia on-line 35 min.
Zapisy: indywidualne ustalenia telefoniczne lub e-mailowe
Terminy / zapisy / pytania: indywidualne – tel.: 32 6012108 / e-mail: biuro@scwis.pl


 Festiwal Piosenki „O Wolności”

Przegląd piosenek patriotycznych, związanych z wolnością oraz twórczości opozycyjnej w latach 80. Festiwal organizowany jest wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej w Katowicach.

Uczestnicy: młodzież w wieku 14-24 lat
Miejsce: Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach
Terminy: kwiecień 2022 r.
Zapisy: zgłoszenia uczestnictwa telefoniczne lub e-mailowe.


Organizacja wydarzeń jest możliwa po wcześniejszej rezerwacji.

Prosimy o zgłoszenia telefoniczne lub mailowe pod numerem tel. 32 601 21 08

email: biuro@scwis.pl

 

Śląskie Centrum Wolności i Solidarności

ul. Wincentego Pola 38

40-596 Katowice