Józef Krzysztof Giza
Józef Krzysztof Giza urodził się 13 marca 1957 r. w Tarnogrodzie[1]. Zatrudnił się na kopalni „Wujek” – 10 kwietnia 1978 r. Początkowo pracował jako robotnik wykwalifikowany, od 2 listopada 1979 r. objął stanowisko młodszego cieśli. Wcześniej pracował będąc uczniem w Zasadniczej Szkole Zawodowej Dokształcającej w Tarnogrodzie, gdzie kształcił się w zawodzie piekarza. Według odpisu świadectwa, szkołę tę ukończył w 1975 r.[2]. Według rodziny, po szkole podjął pracę, najpierw w mleczarni, a następnie w wyuczonym zawodzie na stanowisku piekarza – ciastkarz, w tarnogórskiej piekarni[3]. Jednak chcąc być bliżej rodzeństwa, które w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy wyjechało na Śląsk, również on postanowił do nich dołączyć. Na Śląsku odbył służbę wojskową, zamieszkał w hotelu robotniczym w Katowicach[4].
Józef Giza wstąpił do NSZZ „Solidarność”, jednak nieznana jest data akcesu. Po raz pierwszy w zachowanych dokumentach jego nazwisko widnieje na liście członkowskiej NSZZ „Solidarność” sporządzonej 20 stycznia 1981 r., tuż przed wyborami Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „Wujek” (24 stycznia 1981 r.)[5]. 16 grudnia 1981 r. w czasie pacyfikacji strajku przez siły milicyjno-wojskowe Józef Giza otrzymał postrzał w szyję. Jednak kula przeszyła krtań i rozerwała tętnicę szyjną. W protokole oględzin i sekcji zwłok lekarz napisał m.in.: „Dnia 16.12.1981 r. w godzinach popołudniowych został postrzelony przez żołnierza, prawdopodobnie przeżył przez pewien czas”[6].
Był kawalerem. Został pochowany 20 grudnia 1981r. w Tarnogrodzie[7]. Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się o godz. 15 a zakończyły dwie godziny później. Brało w nich udział około 300 osób[8].
29 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę[9]. W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.
Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981, Pomnikiem ku czci poległych górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991), jego imię nosi także jedna z ulic w Tarnogrodzie.
[1] Józef Krzysztof Giza, Odpis skrócony aktu zgonu, kopia w zbiorach ŚCWiS, teczka Józef Krzysztof Giza.
[2] Archiwum Centrum Usług Wspólnych, Akta Personalne Józefa Krzysztofa Gizy, nr 55077, kopia w ŚCWiS.
[3] Ankieta kwestionariusz dot. Józefa Krzysztofa Gizy, wypełniona przez siostrę Małgorzatę Cierkos, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
[5] Lista członków NSZZ „Solidarność” sporządzona 20.01.1981 r., zachowana w Archiwum Zarządu Regionu Śląsko – Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” w Katowicach (s.48 listy).
[6] Józef Krzysztof Giza, Protokół oględzin i sekcji zwłok, Akta sądowe Mariana Okrutnego i 23 in., t. 1, k.126-128, IPN Ka 693/1.
[7] Ankieta kwestionariusz dot. Józefa Krzysztofa Gizy, wypełniona przez siostrę Małgorzatę Cierkos, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
[8] Szyfrogram nr 7657, KWK Wujek – Grudzień-82, IPN Ka 063/154, s. 43.
[9] Pismo Kancelarii Prezydenta RP Biuro Kadr i Odznaczeń w Warszawie skierowane do Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach potwierdzające nadanie odznaczenia, Warszawa 03.11.2014r., w zbiorach ŚCWiS.
