Joachim Gnida
Joachim Gnida urodził się 5 stycznia 1953 r. w Mikołowie w domu Eryka i Heleny Gnidów[1], wychowywał się z trojgiem rodzeństwa. Po zakończeniu edukacji w Szkole Podstawowej im. Karola Świerczewskiego w Tychach (1968 r.) zaczął uczęszczać do Zespołu Szkół Zawodowych dla Pracujących Piotrowickiej Fabryki Maszyn w Katowicach-Piotrowicach, które ukończył w 1971 r. z tytułem zawodowym tokarza[2], następnie podjął pracę w zakładzie[3]. W celu polepszenia swojej sytuacji finansowej rozpoczął 14 września 1972 r. pracę w KWK „Wujek”[4], początkowo na stanowisku ładowacza, później młodszego cieśli aż wreszcie jako górnik. Trudno precyzyjnie określić moment przystąpienia Joachima Gnidy do NSZZ „Solidarność”. Jego nazwisko widnieje na liście członkowskiej związku sporządzonej w dniu 20 stycznia 1981 r., tuż przed wyborami Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „Wujek” (24.01.1981 r.)[5]. 16 grudnia 1981 r. w czasie pacyfikacji strajku przez siły milicyjno-wojskowe Joachim Gnida otrzymał postrzał w głowę[6]. Ciężko ranny został przewieziony do Centralnego Szpitala Górniczego w Katowicach-Ochojcu, gdzie nie odzyskawszy przytomności zmarł dwa tygodnie później – 2 stycznia 1982 r. o godz. 11.50[7]. Pozostawił żonę Renatę oraz osierocił córkę Aleksandrę (ur. 1979 r.)[8]. Jego pogrzeb odbył się 7 stycznia 1982 r., został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Mikołowie[9].
29 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę[10]. Otrzymał także Honorową Odznakę Miasta Katowice[11]. W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.
Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981, Pomnikiem ku czci Poległych Górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991).
[1] Odpis skrócony aktu zgonu, w zbiorach ŚCWiS, teczka Gnida Joachim.
[2] Archiwum Centrum Usług Wspólnych, Akta Personalne Joachima Gnidy, nr 34510, kopia w ŚCWiS.
[3] Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
[4] Archiwum Centrum Usług Wspólnych, Akta Personalne Joachima Gnidy…; Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
[5] Lista członków NSZZ „Solidarność” sporządzona 20.01.1981r., zachowana w Archiwum Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” w Katowicach (s.52 listy).
[6] Protokół oględzin i sekcji zwłok, Akta sądowe Mariana Okrutnego i 23 in., t. 3, k. 415-416, IPN Ka 693/1.
[7] Zgłoszenie zgonu, Akta sądowe Mariana Okrutnego i 23 in., t. 2, k. 384.
[8] Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
[9] Sprawozdanie z zabezpieczenia uroczystości pogrzebowych na terenie Mikołowa w dniu 7.01.1982 roku, KWK Wujek – Grudzień-82, IPN Ka 063/154, s. 17.
Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności; T. Kurpierz, J. Neja: Gnida Joachim, ES.
[10] Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności; T. Kurpierz, J. Neja: Gnida Joachim, ES; Pismo Kancelarii prezydenta RP Biuro Kadr i Odznaczeń w Warszawie skierowane do Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach potwierdzające nadanie odznaczenia, Warszawa 03.11.2014r., w zbiorach ŚCWiS.
[11] Ankieta kwestionariusz dot. Joachima Gnidy, wypełniona przez żonę Renatę Gnidę, w zbiorach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.