38. rocznica pacyfikacji kopalni „Wujek”
16 grudnia 2019 r. obchodziliśmy 38. rocznicę pacyfikacji kopalni „Wujek”. Zorganizowaliśmy wiele inicjatyw, by oddać cześć Dziewięciu Górnikom, zastrzelonym podczas brutalnej akcji milicji i wojska. Górnicy z „Wujka” rozpoczęli strajk w obronie internowanego w nocy z 12 na 13 grudnia Jana Ludwiczaka, przewodniczącego kopalnianej „Solidarności”.
14 grudnia 2019 r. odbył się II Bieg Dziewięciu Górników. W tym roku wzięło w nim udział blisko czterysta osób, prawie dwa razy więcej niż rok temu. Dziękujemy firmie Jafi Sport za organizację wydarzenia oraz sponsorowi głównemu: firmie Lotto.
O godzinie 11.00 w Katowicach zabrzmiały syreny alarmowe upamiętniające rozpoczęcie pacyfikacji kopalni „Wujek”.
O godzinie 13.00 odbył się VII Bieg Dziewięciu Górników dla szkół. W tym roku wzięło w nim udział ponad siedemset osób ze szkół całego województwa. Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w Bieg placówkom!
Główne uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Brynowie, skąd kolumna wraz z Mateuszem Morawieckim Premierem RP przeszła pod Pomnik-Krzyż Poległych Górników. Dziękujemy wszystkim zgromadzonym za udział.
Serdecznie dziękujemy wszystkim zaangażowanym w organizację obchodów. W szczególności współorganizatorom: Społecznemu Komitetowi Pamięci Górników kopalni „Wujek” w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r., Zarządowi Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”, a także wszystkim zaangażowanym w sprawny przebieg wydarzenia: Polskiej Grupie Górniczej, kopalni „Wujek”, 34. dywizjonowi rakietowemu Obrony Powietrznej w Bytomiu, Policji, Miastu Katowice, Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Śląskiego, Śląskiemu Urzędowi Wojewódzkiemu, Narodowemu Bankowi Polskiemu, Miejskiemu Zarządowi Ulic i Mostów firmie PGNiG, firmie Lotto.
W trakcie uroczystości list Andrzeja Dudy, Prezydenta RP odczytał minister Paweł Mucha. Pod pomnikiem przemawiali także Premier RP Mateusz Morawiecki oraz Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski.
Uczestnicy i Organizatorzy
uroczystych obchodów
38. rocznicy pacyfikacji kopalni „Wujek”
Szanowni Przedstawiciele Władz Państwowych i Lokalnych!
Szanowni Działacze i Członkowie NSZZ „Solidarność”!
Szanowni Górnicy! Szanowni Delegaci Pracowników polskich kopalń!
Szanowni Mieszkańcy Katowic, Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego!
a przede wszystkim
Drodzy Członkowie Rodzin Poległych Górników!
Wielce Szanowni Byli Uczestnicy Strajku!
W tym roku przypada 120. rocznica założenia kopalni węgla kamiennego „Wujek”. Śląscy górnicy pracują tu od pokoleń. Wydobywając miliony ton węgla rocznie wspaniale przysłużyli się rozwojowi Górnego Śląska i całej Polski. Ale stało się tak, że w historii naszej Ojczyzny „Wujek” zapisał się przede wszystkim jako miejsce wielkiej ofiary złożonej w imię wolności i solidarności. Jako zakład pracy, w którym 16 grudnia 1981 roku reżim PRL popełnił największą zbrodnię stanu wojennego. Przeciwko trzem tysiącom strajkujących górników wysłano wtedy oddziały Milicji Obywatelskiej i ZOMO oraz wojsko. Od kul agresorów zginęło dziewięciu górników. Ich nazwiska, wyryte tu w stali oraz w sercach Polaków, co roku są odczytywane podczas apelu poległych. Kilkudziesięciu strajkujących odniosło rany. Wielu uległo zatruciu gazem. To nie był jedynie stan wojenny. To była wojna.
Starło się w niej to, co polskie z tym, co polskości obce. Wolność, solidarność, wiara, tradycja, rodzina, godne życie dzięki uczciwej pracy zderzyły się z butą i egoizmem totalitarnej władzy. Ze służalczością wobec wrogiego imperium. Z wiarołomstwem i nihilizmem. Z tchórzostwem, które rodzi agresję. Strajk wybuchł, bo załoga „Wujka” ujęła się za aresztowanym kolegą, przewodniczącym zakładowej Solidarności Janem Ludwiczakiem. Bo solidarność to jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Ale pamiętamy też, że strajkujących nie opuściły ich rodziny i bliscy. Zgromadzili się tłumnie przy kopalnianym murze, na trzaskającym mrozie, i trwali tam, dopóki zomowcy nie rozpędzili ich armatkami wodnymi, gazem łzawiącym i świecami dymnymi. Pamiętamy i zawsze będziemy pamiętać, że tamten protest wybuchł – i objął 50 innych zakładów pracy – także w imię wolności oraz szacunku dla elementarnych praw człowieka i pracownika. Protestujący zażądali od władz respektowania porozumień jastrzębskich – których podpisanie we wrześniu 1980 roku wywalczyli także górnicy z „Wujka”. Wezwali komunistyczną władzę, aby się opamiętała i odwołała stan wojenny. Aby nie kazała polskiemu żołnierzowi mierzyć z karabinu do rodaka-robotnika, upokarzanego biedą i represjami. Niestety, odpowiedzią była im jedynie pogarda, brutalna przemoc, represje i kary więzienia.
Ofiarami tamtej pacyfikacji miały być także prawda o jej przebiegu oraz sprawiedliwość dla jej sprawców. Funkcjonariusze strzelającego do górników specjalnego plutonu ZOMO usłyszeli wyroki skazujące dopiero 27 lat później. Także wieloletni, wielokrotnie wznawiany proces karny ich najwyższego przełożonego, szefa MSW PRL generała Kiszczaka, był wymownym świadectwem etycznej i zawodowej postawy prowadzących go sędziów. Mimo to prawda o tamtej zbrodni jest dzisiaj obecna w salach szkolnych i uniwersyteckich, w prasie i książkach, w studiach telewizyjnych i w Internecie. Pamięć o tamtym strajku oraz o ofiarach jego pacyfikacji to nie tylko piękny pomnik i liczne tablice pamiątkowe na terenie KWK „Wujek”.
Nie tylko poświęcony tamtej tragedii wstrząsający film Kazimierza Kutza. To także pamięć, którą zachowują rzesze zwykłych Polaków, upamiętniających tę rocznicę na Górnym Śląsku i w całej Polsce. Jest to pamięć, która jednoczy i zbliża. I która skłania nas, abyśmy wypełnili testament poległych w tamtej bitwie o wolność i godność. Która nakłada na nas moralne zobowiązanie, aby dokończyć dzieło budowy Rzeczpospolitej prawdziwie wolnej i niepodległej, Polski prawdziwie solidarnej i sprawiedliwej.
Dziękuję wszystkim, którzy tu, przy katowickim krzyżu-pomniku poległych górników KWK „Wujek”, oraz w wielu innych miejscach w całym kraju – przy monumentach i tablicach, w kościołach, szkołach i zakładach pracy – oddają dzisiaj hołd wspaniałym bohaterom
naszej wolności. Niech te uroczystości umocnią w nas wolę służby narodowi polskiemu oraz wartościom, dzięki którym przetrwał on tak wiele trudnych doświadczeń, odzyskał suwerenność, a także perspektywy swobodnego, pomyślnego rozwoju. Raz jeszcze dziękuję
za Państwa obecność i najserdeczniej wszystkich Państwa pozdrawiam.
Z wyrazami szacunku,
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
